मुंबई, दि. २८: महाराष्ट्रातील आगामी विधानसभा निवडणुकांसाठी निवडणूक आयोगाने पारदर्शक आणि निर्भय वातावरण निर्माण करण्यासाठी व्यापक नियोजन केले आहे. हॉटेल ट्रायडंट येथे आयोजित पत्रकार परिषदेत केंद्रीय निवडणूक आयुक्त राजीव कुमार यांनी निवडणुकांची तयारी आणि विविध योजनांची माहिती दिली. त्यांनी सर्व मतदार, विशेषतः शहरी भागातील मतदार, महिला आणि नवमतदारांनी मोठ्या संख्येने मतदानात सहभागी होण्याचे आवाहन केले.
**महत्त्वाचे मुद्दे:**
1. **महिला आणि नवमतदारांची वाढ:**
- महाराष्ट्रात एकूण मतदारांची संख्या ९.५९ कोटी असून, त्यात ४.९५ कोटी पुरुष आणि ४.६४ कोटी महिला आहेत.
- १८ ते १९ वयोगटातील नवमतदारांची संख्या १९.४८ लाख असून, त्यापैकी ७.७४ लाख महिला आहेत. महिला मतदारांची नोंदणी १०.१७ लाखांनी वाढली आहे, ज्यामुळे हजार पुरुषांमागे महिलांची संख्या ९१४ वरून ९३६ झाली आहे.
2. **विशेष मतदान सुविधा:**
- राज्यात एकूण १ लाख १८६ मतदान केंद्रे असणार आहेत, त्यात ४२ हजार ५८५ शहरी आणि ५७ हजार ६०१ ग्रामीण भागातील असतील.
- दिव्यांग संचलित मतदान केंद्रे २९९, युवा संचलित ३५० आणि महिला संचलित केंद्रांची संख्या ३८८ असेल. दिव्यांग व ज्येष्ठ नागरिकांसाठी घरपोच मतदान सुविधा दिली जाईल.
- ८५ वर्षांवरील १२.४८ लाख मतदारांसाठी विशेष घरपोच मतदान सेवा उपलब्ध केली जाईल.
3. **आदिवासी आणि दुर्गम भागातील मतदार:**
- आदिवासी समाजातील कातकरी, कोलम आणि मारिया गोंड या समाजातील मतदारांची १०० टक्के नोंदणी करण्यात आली आहे. दुर्गम भागातील मतदान केंद्रांवर जाण्यासाठी विशेष यंत्रणा तयार करण्यात आली आहे.
4. **मतदारांना ऑनलाइन सुविधा:**
- मतदारांनी आपले नाव यादीत तपासण्यासाठी VHA अ‍ॅपचा वापर करावा.
- गैरप्रकारांच्या तक्रारींसाठी C-Vigil अ‍ॅप वापरण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. निवडणुकीतील उमेदवारांच्या माहितीकरिता KYC अ‍ॅप उपलब्ध असेल.
5. **मतदान प्रक्रियेत गैरप्रकारांवर नियंत्रण:**
- निवडणूक आयोगाने पैशांचा गैरवापर, मद्य, अंमली पदार्थांचे वाटप आदी प्रकारांवर कडक नियंत्रण ठेवण्याचे निर्देश दिले आहेत. मतदान केंद्रांवर कायदा व सुव्यवस्थेचे काटेकोर पालन सुनिश्चित केले जाणार आहे.
**शहरी मतदारांसाठी विशेष आवाहन:**
राजीव कुमार यांनी खास करून शहरी मतदारांनी मतदानाचा टक्का वाढवावा, असे आवाहन केले. महाराष्ट्रातील कल्याण, पुणे, मुंबादेवी, आणि कुलाबा या शहरी मतदारसंघांमध्ये मतदानाचा टक्का कमी असल्यामुळे त्या भागातील मतदारांनी अधिक संख्येने मतदान करावे, असे त्यांनी सांगितले.
**निवडणुकीच्या तयारीत महत्त्वाचे टप्पे:**
निवडणूक आयोगाने ११ प्रमुख राजकीय पक्षांशी चर्चा करून विविध सणांच्या पार्श्वभूमीवर निवडणुकांच्या तारखांबाबत सूचना घेतल्या आहेत.